De geschiedenis van de volkstuin begint in 1838 in Franeker. De Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen verhuurde in dat jaar voor het eerst volkstuinen. Het fenomeen ‘volkstuin’ werd overigens uitgevonden in Engeland om arme mensen op een goedkope manier aan eten te helpen. In de loop van de negentiende eeuw verschenen met het opkomen van de arbeidersklasse de eerste volkstuincomplexen in Nederland. De gemeenten verhuurden de grond. Het was ook in die periode dat mede om die reden de eerste volkstuinverenigingen werden opgericht. In 1928 werd door deze verenigingen het overkoepelende Algemeen Verbond van Volkstuinverenigingen opgericht. Deze organisatie was nodig om de politieke besluitvorming omtrent volkstuinders te kunnen beïnvloeden. Halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw verdween de economische functie. De toenemende welvaart, waaronder de loonexplosie vanaf 1964, zorgde ervoor dat de puur economische functie van de volkstuin (als moes- of nutstuin) langzaam veranderde, eerst in een combinatietuin en later in een siertuin. Hierdoor veranderde ook de verschijningsvorm van het schuurtje op de tuin. Langzaam aan kregen de huisjes op de tuinen steeds meer comfort, waardoor de volkstuin een permanent karakter begon te krijgen en een aantrekkelijke recreatievorm werd voor het hele gezin.
- MERENWIJK LEIDEN
Op een vroege maandagmorgen ging ik over het volkstuincomplex in de Leidse Merenwijk. Er was weinig beweging, een oase van rust in de ontwakende stad. Het geluid van de omringende autowegen die het complex omringen drong nauwelijks door. Af en toe vloog een reiger over en een vliegtuig op weg naar Schiphol.
‘Ben altijd wel bezig. Dat schuurtje heb ik er onlangs aangebouwd, Het mag eigenlijk niet, kreeg daar ook opmerkingen over.’ 
- EEN PARADIJS VAN AARDE. Casper Janssen. Volkskrant, 22 februari 2021.
‘Er is veel te doen over de volkstuinen in Amsterdam. Het zijn er ongeveer zesduizend, verdeeld over 43 parken. Ze zijn populair; er staan vierduizend mensen op een wachtlijst. Maar ook de grond is erg gewild, om op te bouwen of voor recreatie. Een voorstel voor een forse huurverhoging van de gemeente leidde eind vorig jaar tot onrust bij tuinbezitters en werd vooralsnog teruggedraaid. Een ander voornemen van de gemeente, vastgelegd in de Groenvisie 2020-2050 voor de stad: de tuinparken moeten openbaar toegankelijk worden en ‘publieksgericht’. Dus meer doorgaande fiets- en wandelpaden over de terreinen en meer voorzieningen voor bezoekers. In ruil daarvoor wil de gemeente de bewoners meer zekerheid bieden over het voortbestaan van de complexen en investeren in bijvoorbeeld riolering. Dat voorstel werd met gemengde gevoelens ontvangen. Een van de angsten – naast de angst voor het verlies van privacy en zorgen over de veiligheid – is dat juist nu is gebleken hoe belangrijk de volkstuinen zijn voor flora en fauna, mensen weer massaal de terreinen in worden geleid om al dat groen te ‘benutten’. Mogelijk gaat dat ten koste van die – op papier – zo gekoesterde flora en fauna.’
3 antwoorden op “SNIPPERS VAN DE STRAAT – volkstuintjes”