Nathalie Righton. Volkskrant, 2 januari 2021
Terwijl Europa worstelt met het onder controle krijgen van het coronavirus, trokken 2.500 mensen naar een een illegale rave in Frankrijk om het nieuwe jaar in te luiden. Het feest is tekenend voor de felle strijd die is ontstaan tussen de rekkelijke en de gehoorzame burgers.
Foto: Getty
‘Het feest is inmiddels voorbij, maar het gevoel van onbehagen nog niet. De illegale rave (dit is bepaald niet de eerste in de coronacrisis, maar wel een van de grootste) laat de onmiskenbare tweedeling zien tussen de rekkelijke en de gehoorzame burgers. Enerzijds is er de groep die die coronaregels in de wind slaat, ondanks alle waarschuwingen en beelden van overvolle ziekenhuizen. Anderzijds is er de groep burgers die braaf zo veel mogelijk thuis blijft en het bezoek aan familie tijdens deze feestdagen tot een minimum heeft beperkt: alles om het risico op nog meer coronabesmettingen te voorkomen en het zorgsysteem niet te veel te belasten.
Die twee sociale groepen botsen al langer. Afgelopen zomer was dezelfde verontwaardiging te horen toen de Europese terrassen vol zaten, evenals de vliegtuigen naar zonnige vakantiebestemmingen. Maar met het verstrijken van de maanden, en het langdurige isolement van veel alleenstaanden en jongeren, lijkt het onbegrip naar elkaar toe te nemen, en de wil om in te schikken juist af te nemen.
The New Yorker, 21 december 2020.
‘A new MOMA exhibition surveys a time when artistic independence was often sacrificed to ideology.‘
‘Then there’s my favorite work, which I’d like to steal: a version of the sublimely sophisticated Liubov Popova’s “Production Clothing for Actor No. 7” (1922). A black-caped, robotic figure extends a square red sleeve like a smuggled Suprematist banner. Personal flair and practical use merge. (What would Popova’s fate have been if she hadn’t died of scarlet fever in 1924, at the age of thirty-five? The Moscow art world adored her.)
TERUG IN DE TIJD
DE CORRESPONDENT, 3 januari 2021.
In 1963 loodste de eerste vrouwelijke minister Marga Klompé de Algemene bijstandswet door de Tweede Kamer. Een leven zonder armoede moest volgens haar niet langer ‘een zaak van barmhartigheid, maar van recht’ zijn. ‘Ik wil dat mensen met opgeheven hoofd een beroep op die wet doen’, zei ze, en ze vond ook dat de uitkering hoog genoeg moest zijn. ‘Een bloemetje op tafel hoort erbij.’
Jesse Frederik schreef een paar jaar geleden: ‘Al in 1963 wilden sommige partijen [lees: de VVD] de bijstand volhangen met verplichtingen en sancties. Maar daar was Klompé mordicus op tegen. In haar woorden: ‘Ik wilde er niet van uitgaan dat wie een beroep doet op bijstand een fraudeur is. Dat mag je de 99 procent van de mensen die het goed doet niet aandoen.’
Hoe ver zijn we afgedwaald van Klompés idealen…
Zelfs als je uitkering niet wordt teruggevorderd, dan ligt de bijstand nu vaak alsnog onder de armoedegrens. Het is tijd om eindelijk terug te gaan naar de oorspronkelijke bedoeling van de wet: onvoorwaardelijke bestaanszekerheid voor iedereen. Met opgeheven hoofd. En een bloemetje op tafel.
- ZELFBEELD
Thijs Niemantsverdriet. NRC, 6 januari 2021
‘Ja, er is ontzettend veel kritiek. Op anderen, welteverstaan: het RIVM, Hugo de Jonge, burgemeesters, de GGD, studenten die toch een feestje houden, Nederlanders met een migratieachtergrond die oververtegenwoordigd zijn op de IC’s. Maar reflectie op onze eigen rol? Amper gehoord.
Ik bel met socioloog Gabriël van den Brink, als geen ander bedreven in de analyse van het Hollandse zelfbeeld. Om te reflecteren, zegt hij, moet je drie dingen kunnen: luisteren, nadenken en spreken. Met dat laatste hebben we in Nederland weinig moeite. „We zijn een land van burgers uit wier mond veel komt: gevoelens, gepeperde meningen, kritiek en een hoop gekanker. Dat is nog veel sterker geworden tijdens de coronacrisis. Maar het eerste element, luisteren, komt niet veel meer voor. En het nadenken vind ik ook zwakjes. Mondigheid is kampioen in Nederland.”
D-DAY. DE DAG VAN DE VACINATIE
NRC, 7 Januari 2021
‘Kunnen overheden, organisaties of bedrijven straks eisen dat ze alleen klanten helpen of toelaten die een vaccin tegen het virus hebben gekregen? Mag bijvoorbeeld een vervoersmaatschappij eisen dat een reiziger is ingeënt? Is het voor een concertzaal toegestaan alleen muziekliefhebbers binnen te laten die straks een ‘vaccinpasje’ kunnen tonen?’
NRC. 8 Januari 2021
- Arnold Heumakers. NRC, 7 januari 2021.
‘Wie betoogt dat de meeste mensen deugen, zoals Rutger Bregman in zijn bestseller met die titel, loopt wel tegen een probleem aan. Stel dat de stelling klopt, hoe komt het dan dat het in de geschiedenis toch zo vaak is misgegaan? Het helpt niet om de prehistorie te idealiseren en alle schuld te leggen bij de overgang van jagen en verzamelen naar land- en stedenbouw. Pleit je de rest van de mensheid vrij door alleen de machthebbers in de beklaagdenbank te plaatsen of te geloven dat de meeste mensen zich pas ernstig misdragen als ze denken dat de wereld er beter van wordt? Volgens mij toon je dan alleen aan dat het onderscheid tussen deugen en niet deugen er niet zoveel toedoet. Kennelijk zit in de geschiedenis een rare weeffout, die maakt dat mensen zelfs met de beste bedoelingen de grootste ellende kunnen aanrichten.’