LOGBOEK – week 27 -2020

• OVEREENKOMSTEN

Arjen Robben keert komend seizoen terug als voetballer. De vorig jaar gestopte aanvaller, 36 jaar inmiddels, maakt een zeer verrassende comeback bij zijn oude liefde FC Groningen. (AD, 27-06-2020).

• 

• 

‘Weet u wie bij elkaar op school zaten? Arjen Robben en Bauke Mollema. Arjen kwam elke dag van de ene kant. ’s Ochtends meestal met de zuidwester tegen en ’s middags met wind mee ­terug. Bodywarmer aan, tas achterop en trappen. Tien kilometer langs het Boterdiep, door Noordwolde en Zuidwolde. Over de ­oude Noordzeebrug, toen nog met de witte bogen, reed hij de stad Groningen in. Bauke kwam elf kilometer van de andere kant. Langs de Friesestraatweg, de wind heen en terug pal in de zij, reed hij kromgebogen over zijn stuur zo hard mogelijk van Zuidhorn door Nieuwklap en Slaperstil. Bij de twee bruggen die hij over moest, over het Aduaderdiep en het Reitdiep, ging hij op de trappers staan. (…) ‘In het jaar dat Arjen voor het eerst een doelpunt maakte in de eredivisie, was Bauke vijftien en kocht hij zijn eerste racefiets. Een Koga Miyata van staal, met de versnellingen nog op de buis. Hij ging lange tochten maken. Tachtig, honderd kilometer. Machtig vond hij dat. Vogels, water, ­molens. Wind. Terwijl Arjen al over PSV en verder droomde, had Bauke nog geen plan. Hij vond fietsen vooral leuk. De flaporen. De door weer en wind wat toegeknepen ogen van echte buitenmensen. De jeugdliefdes die nog aan hun zijde zijn. Drie kinderen, twee zoons en een dochter, voor allebei. De overeenkomsten die ik graag wil zien, ze zijn natuurlijk toeval. De nuchterheid, die er altijd was en nooit is verdwenen, ondanks geld en roem.’ (Trouw. Marijn de Vries, 29 juni 2020).

• DE CHINEES IS CULTUREEL ERFGOED

De stichting ‘Meer Dan Babi Pangang’, die de Aziatische cultuur promoot, lobbyde al langer voor een plek op de lijst. Met name omdat het aantal Chinees-Indische restaurants in Nederland de afgelopen jaren sterk is afgenomen. Het doorgaans vrij zware en vette eten sluit niet aan bij de groeiende behoefte bij veel consumenten aan gezond en licht eten. Daarnaast is er een gebrek aan Chinese koks, waardoor volgens de stichting een voor de wereld unieke restaurantcultuur en bijbehorende gerechten dreigen te verdwijnen. ‘De restaurantcultuur gaat van menukaart tot aan de manier waarop het eten geconsumeerd wordt. Maar ook het afhalen. De manier van inrichten van de zaak. De vissenkom op tafel. Het zijn allemaal dingen die erbij horen”, zegt In-Soo Radstake, oprichter van de stichting. Hij is “ontzettend blij” dat de restaurantcultuur nu op de lijst staat. Anderhalf jaar werkte hij er met anderen aan. (NOS nieuws, 29 juni 2020).

Eerder bracht Van Wonderen de (verdwijnende) Chinees in beeld. Een prachtig overzicht van alle nog aanwezige restaurants in Nederland, in alle hoeken en gaten. Een naslagwerk dat ik graag zo nu en dan van mijn boekenplank neem. Ook ik mag graag deze restaurants in het voorbijgaan spotten, ze zijn zo kenmerkend in het straatbeeld.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• OM NOG WAT ANDER CULTUURGOED TE NOEMEN.

Snert koken hoort vanaf vandaag (15-02-2009) officieel bij het Nederlandse erfgoed. Het bereiden van erwtensoep wordt opgenomen in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland tijdens het WK Snertkoken in Groningen. Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland eert snert koken vanwege de lange historie. “Er bestaan vele recepten die vaak binnen de familie worden doorgegeven en er komen ook steeds nieuwe varianten bij. Juist deze grote verscheidenheid aan recepten illustreert de dynamiek van dit levend erfgoed”, staat in de bekendmaking van directeur Leo Adriaanse.

De Nederlandse draaiorgelcultuur is opgenomen op de lijst van Immaterieel Erfgoed Nederland. Bij de straatorgelcultuur gaat het niet om het orgel zelf, maar wat de orgelman of -vrouw ermee doet. “De orgels zijn materieel erfgoed maar het hele cultuurtje, het op straat draaien met een draaiorgel: dat is immaterieel erfgoed”, zegt Frans Campagne, lid van de Kring van Draaiorgelvrienden.

• 

• 

De Strontweek in Friesland staat vanaf nu op de lijst van Immaterieel Erfgoed Nederland (22-10-2018). Dit weekend werden ook andere Friese tradities bijgeschreven op de lijst: ook het Grouster Sint-Piterfeest en het fierljeppen staan erop. De Strontweek bestaat uit vier evenementen die allemaal iets met wind en water te maken hebben. Zo is er een Strontrace (een route die via het IJsselmeer en Amsterdam naar Warmond loopt), de Beurtveer (zeilrace), de Visserijdagen en het muziekfestival Liereliet. Bij de Strontrace mogen schippers alleen gebruikmaken van een kaart en kompas. De winnaars ontvangen de Zilveren Brijlepel.

ENZ. ENZ ……….

• RAMPEN

Liedje van de dag, 3 juli 2020. Kun je zingen, zing dan mee …

Rampen bedreigen het menselijk leven/ knolraap en lof, schorseneren en prei/
Waar zijn geloof, hoop en liefde gebleven/knolraap en lof, schorseneren en prei/
Gif in de bodem, lawaaiige buren/knolraap en lof, schorseneren en prei/
Buien en lagere temperaturen/knolraap en lof, schorseneren en prei/
Libanon, El Salvador, Suriname/knolraap en lof, schorseneren en prei/
Weekbladenroddel en etherreclame/knolraap en lof, schorseneren en prei/
Degeneratie en makelaardij/knolraap en lof, schorseneren en prei/
Heel onze wereld wordt één woestenij/knolraap en lof, schorseneren en prei (Halleluja)
Dalende omzet…

Meer documentatie: In het uur van de wolf, n.a.v. het overlijden van Drs.P. , 8 september 2019.

• LANDVERHUIZERS

‘Kijken we terug naar de afgelopen veertig jaar dan kunnen we niet anders dan constateren dat het eigenlijk wonderbaarlijk goed gaat met veel nakomelingen van Turkse en Marokkaanse migranten, zeker als we bedenken dat hun ouders zich hier vestigden aan het begin van een lange recessie, in de slechtste wijken van de grote steden en nauwelijks scholing hadden gehad. Tegen de verwachting in heeft niettemin een belangrijk deel van hun kinderen grote sprongen gemaakt op de maatschappelijke ladder en hetzelfde gaat op voor het nageslacht van de vluchtelingen uit Irak, Iran en Afghanistan die in groten getale naar Nederland kwamen in de jaren negentig. Daarbij komt dat die onmiskenbare sociale stijging, die het CBS en het SCP jaar na jaar in hun rapporten laten zien, zich voltrekt ondanks systematische discriminatie op de arbeids- en woningmarkt en etnisch profileren door de politie en de Belastingdienst, die mensen met een niet-Westerse migratie-achtergrond stelselmatig discrimineert. En dan hebben we het nog niet eens gehad over al die andere immigranten uit Europa, de Amerika’s en Azië waar het in het debat nooit over gaat. Dat migratie, zeker op de korte termijn, ook allerlei problemen met zich meebrengt, is duidelijk, maar het grote verhaal is dat Nederland door zijn ligging, open economie, en koloniaal verleden (Indië, Suriname, de Antillen) een immigratieland was, is en zal blijven.’ (Volkskrant. Leo Lucassen, 29 juni 2020).

Leo Lucassen zoekt zo af en toe de publiciteit op om een tegengeluid of relativering te geven op het ‘migrantenprobleem’. Als we volgens politici overspoeld dreigen te worden met migranten van al over de wereld en naar zeggen onze eigenheid wordt bedreigd. Met het bericht van Leo Lucassen in mijn hoofd weet ik dat landverhuizen van alle tijden is. Mensen die op zoek gaan naar een nieuwe toekomst om wat voor reden dan ook. Uit mijn jeugd weet ik de families uit de buurt die hun geluk zochten in Canada, Australië en dat zelfs in Zuid-Afrika zochten. Tragisch is landverhuizen als het een vlucht betreft. Ik weet uit de geschiedenis van de Hugenoten, de Joodse mensen uit Antwerpen die naar Amsterdam vluchtten en de velen uit het Duitsland van de jaren 30. Heden ten dage weet ik de bootvluchtelingen die hun geschiedenis, hun thuis hebben moeten achterlaten op zoek naar een nieuwe horizon.

‘Ik weet nog hoe ik als ukkie met mijn oma het vee naar de andere kant van het dorp bracht zodat het kon grazen. Met vrienden wegen van modder maakte voor onze plastic tractortjes. Papier, karton en plastic verzamelde voor onder de betonnen oven, waarop we in de schuur runderribben bereidden. Wakker werd door het geluid van hanen, koeien, schapen en kangals.‘ Hij kwam van het Turkse platteland en woont nu in de Haagse Schilderswijk, waar hij zijn bestaan verder inhoud geeft. Er is de nodige literatuur van naar Nederland uitgeweken migranten, die verhalen over hun vertrek en aankomst, over wat werd achtergelaten en wat er hier aangetroffen werd. Meer verhalen lees ik in de roman De voeten van Abdullah van Hafid Bouazza (1966) en dat van Abdelkader Benali met ‘Bruiloft aan zee’. Zij maakten deel uit van een groep schrijvers van allochtone afkomst die debuteerden tussen 1994 en 1997. Bouazza en Benali zijn beide geboren in Marokko en op jonge leeftijd met hun familie naar Nederland geëmigreerd.  (NRC. Steinz, 22-02-2002).

• 

• 

Willekeurig pak ik nu van mijn boekenplank ‘De Aankomst’ van Shoa Tan. Op deze link kun je met mij het boek doorbladeren. Tan is een Australische tekenaar met Chinees-Maleisische ouders die in een woordloos beeldverhaal de geschiedenis van zijn ouders navertelt in metaforische beelden, van hun emigratie en van hun immigratie. Het geeft mij als lezer een indringend beeld van een landverhuizing. Een landverhuizer wordt door de sloppen van een oude stad naar de kade gebracht om daar afscheid te nemen. Hij scheept in en in een reeks bladzijden gevuld met tekeningen van wolkenluchten wordt het trage verloop van de overtocht aan boord van de oceaanstomer en het uitzicht op een onzekere horizon verbeeld.

New York spreekt me in dit verband in het bijzonder aan. Ik stelde me bij bij mijn bezoek aan New York de aankomst van een migrant voor. De stad waar vanuit alle windstreken mensen hun heil zochten en allure aan deze stad gaven. Op mijn boekenplank staan de nodige romans en fotoboeken over New York. Maar het is maar een fractie van wat er niet allemaal over deze stad is verhaald en hoe het literatoren heeft geinsprireerd. ‘Er was een boekwinkel in Rockefeller Center die New York Bound heette. De twee eigenaressen hadden een inventaris van meer dan 5000 werken over New York, van nieuw tot uiterst zeldzaam. Dat was toch maar een fractie van wat er in de loop van de laatste vier eeuwen over New York en de ‘nieuwkomers geschreven is.

• 

NAGEKOMEN BERICHT

‘Turkije herbergt met 3,6 miljoen het hoogste aantal vluchtelingen ter wereld, vooral uit Syrië en Afghanistan, die simpelweg de grens niet meer over komen. Hetzelfde geldt voor vluchtelingen uit Afrika die zijn gestrand in Libië of Marokko. Toch proberen vluchtelingen ondanks de gesloten grenzen nog altijd de Middellandse Zee over te steken, vaak met fatale afloop. In Libië verdronken in juni 70 vluchtelingen bij pogingen de oversteek te maken, anderen werden door de Libische kustwacht gered en teruggebracht naar detentiecentra die berucht zijn om het geweld tegen migranten en de slechte hygiënische omstandigheden.’ (Volkskrant. Carlijne Vos, 7 juli 2020).

• ZIJN TANTE JO IS NIET MEER

‘Het was hoogmoed geweest, de gedachte dat mijn dierbare Tante Jo zaliger wel weer zou opkrabbelen. De Dood stond te trappelen van ongeduld toen mijn moeder en ik waren vertrokken van haar ziekbed. Die nacht werd haar zus gebeld, mijn oma, die op haar beurt ons niet belde, hoewel wij daar nadrukkelijk om hadden gevraagd. Later zei zij dat Tante Jo in haar laatste uren ‘hele lelijke dingen’ had gezegd. ‘Kind’, sprak zij beslist, ‘jullie hadden er niets aan gehad.’ In een halfleeg uitvaartcentrum, nadat de stem van Marco Bakker was verstomd, sprak ik een paar dagen later woorden die tekortschoten. In een afscheidsbrief die de notaris ons overhandigde, bleek Tante Jo hetzelfde te hebben gedaan. Nog altijd bak ik mijn aardappeltjes in haar pan, half roomboter, half Croma. Het moet bruisen. Erbij blijven is het belangrijkste. Voor de rest is het lastig te zeggen hoe mensen voortbestaan, behalve dat het soms in alles is.’ (Volkskrant. Sander Donkers, 3 juli 2020). Hoe mooi kun je een dierbare niet herinneren?