LOGBOEK – week 33 – 2020

• VERKOELING

NRC. 8 augustus 2020.

‘Het is uitzonderlijk druk op het water deze weken, constateerde Staatsbosbeheer, en uitzonderlijk warm. Volgens Weeronline zelfs de warmste 8 augustus ooit – in De Bilt werd om 11.40 uur al een temperatuur van 33,1 graden gemeten.’

• SPELEVAREN

• 

Het bericht inspireerde me om met de camera aan de waterkant te gaan staan en ik maakte daar een blog van: ‘Spelevaren’.

• OPBLAASBADJE

‘Herinneringen aan de vorige eeuw. Mooi weer, opblaasbadje uit het opberghok, hopen dat het niet lek is (meestal één van de drie ringen), half uurtje zweten met de voetpomp, heen en weer met emmertjes water en ’s avonds het beetje troebele water dat er nog in zit over de bloemen. Dan 2020. In de aanbiedingsfolder van Lidl staat een Bestway Steel Pro Max Pool, 366 cm doorsnee, met trap en filterpomp voor 229 euro. Het blijkt bij nader inzien een instapmodelletje. Zwembadwebshops verkopen ‘opzetbaden’ met metalen frames en wanden tot wel 3.200 euro. Veelal inclusief trap en de noodzakelijke pomp en filter. Afdekzeil, chloortabletten, eventueel een stofzuiger, schoonmaakrobot, verwarming, verlichting, stroomversnellers of een loopplank voor de hond komen er dan nog bij.

• 

Kwam in het voorbijgaan nog wat gevulde badjes tegen bij huizen waar geen achtertuintje was.

• 

---

• WE GAAN VAN DE ZOMER NERGENS NAAR TOE

Gaan we met vakantie naar het buitenland? Een vraag die lang geleden ook aan de orde was. ‘Dobbe, dobbe, dobbe ‘, gezongen door Fay Lowsky & Gerard Cox, op tekst van Guus Vleugel en muziek van Joop Stokkermans.

---

• FEYENOORD

Steven Verseput. NRC, 9 augustus 2020.

• 

• 

‘Het is vooral datgene wat je niet ziet en niet hoort, dat opvalt. Geen stoet supporters die naar het stadion trekt, geen volle trams, geen volle cafés. Het is de lege, wat surrealistische omgeving rond de Kuip die beklijft, zo kort voor de wedstrijd. Het ‘Hand In Hand Kameraden’ dat tegen de traditie in niet te horen is – want (mee)zingen is immers verboden.’

• DUWTJE IN DE RUG

Julias Althuisius. Volkskrant, 11 augustus 2020.

‘Fijn hoor, dat er weer gevoetbald wordt, maar wat blijft er van over zonder publiek? Wat voor invloed hebben lege stadions op de kijker, de analisten, de scheidsrechter, de uitslagen, de spelers en de trainer? Alsof je naar een trainingspartijtje zit te kijken, zo kan zelfs de belangrijkste voetbalwedstrijd aanvoelen. Publiek zorgt voor sfeer, voor leven, hoe vijandig of agressief sommige supporters ook kunnen zijn. Zonder publiek hoor je dingen die je normaal gesproken niet hoort; het galmende geschreeuw van de spelers naar elkaar, de aanwijzingen van de trainer, het geluid van de bal die geraakt wordt, de protesten van de spelers bij de scheidsrechters.’

Hoewel ze het zelf vaak ontkennen, speelt de aanwezigheid van (thuis)publiek een rol bij de beslissingen die scheidsrechters tijdens voetbalwedstrijden nemen. Een vol stadion, met tienduizenden fanatieke supporters die zich bij elke nadelige beslissing tegen je keren, kan intimiderend werken en dus van invloed zijn op beslissingen – en daarmee natuurlijk op het verloop van de wedstrijd. Een lichte duw van de thuisploeg in het strafschopgebied onbestraft laten, of toch wat sneller die tweede gele kaart trekken voor de tegenstander omdat het publiek woedend reageert. Tien jaar geleden onderzochten twee Zweedse economen wat de invloed van een leeg stadion was op uitslagen in de Italiaanse voetbalcompetitie Serie A. Wedstrijden mét publiek werden meestal gewonnen door het thuisspelende team.  Steevast kreeg het thuisspelende team minder rode en gele kaarten, minder overtredingen en minder strafschoppen tegen. Dat thuisvoordeel bleek helemaal weg te vallen bij de wedstrijden zonder publiek: wedstrijden werden door thuis spelende teams net zo vaak gewonnen als door uit spelende.’

---

• IN MEMORIAM

‘Schrijfster Naima El Bezaz is afgelopen week overleden. Dat bevestigt haar uitgever Oscar van Gelderen zaterdag tegenover NRC, nadat schrijver Abdelkader Benali haar overlijden op Twitter bekendmaakte. El Bezaz, die opgroeide in Alphen aan den Rijn, debuteerde in 1995 op 21-jarige leeftijd met De Weg naar het Noorden, welke verscheen bij uitgeverij Querido. Haar boek Vinexvrouwen (2010) werd een bestseller, net als de opvolger Meer Vinexvrouwen. Hierin beschrijft ze het beklemmende leven in Nederlandse vinexwijken.  El Bezaz stond bekend als een auteur die in haar boeken seksualiteit en scherpe kritiek op de maatschappij niet schuwde. Na publicatie van haar psychologische roman De Verstotene in 2006 werd ze een tijd vanuit conservatief-islamitische hoek bedreigd. Ze trok zich door de bedreigingen aan haar adres een tijdje terug uit de publiciteit. De Marokkaans-Nederlandse auteur kampte in de jaren daarna met depressies. Een onderwerp dat terugkomt in haar boek Het Gelukssyndroom (2008), waarin ze schrijft over een Marokkaanse vrouw met psychische klachten. In 2014 nam ze afscheid van uitgeverij Querido en tekende bij Lebowski.  El Bezaz stapte zelf uit het leven. Ze was getrouwd en had twee dochters.’

• GEBREKKIGE SOLIDARITEIT:

– Volkskrant. Brief van de dag, 12 augustus 2020.

‘Nederlanders vallen op door hun gebrekkige neiging zich aan gezamenlijk (via politiek en beleid) afgesproken regels te houden. Elke dag kunnen we dit constateren. Alleen al als je naar fietsers kijkt die zich, natuurlijk hebben ze haast, van alle rijbanen in elke gewenste richting bedienen. Spreek je ze erop aan dan kun je een portie gekrenkte trots tegemoet zien. Grote rampen zoals die met vuurwerk in Enschede en de cafébrand in ­ Volendam gaan in de kern ook maar over een kwestie: je niet aan de regels houden.

Wij vinden onszelf en ons eigen leven erg belangrijk en verwachten dat anderen hiermee rekening houden. De narcistische trekken zijn gedurende de laatste veertig jaar meetbaar toegenomen in ons land en leiden ertoe dat mensen de buitenwereld heel sterk vanuit hun eigen optimistische zelfbeleving waarnemen. Deze attitude is strijdig met de ander voor laten gaan. In het spraakgebruik van de laatste twee generaties klinkt het ook steeds zo: ‘Ik en Henk’, ‘Ik en Greetje’. Het jezelf onderschikken, minder belangrijk maken, meer acceptatie van wat je overkomt dan protest ertegen zijn psychologische kwaliteiten die uitgestorven lijken in ons land.’

– ‘Twintig jaar geleden muntte Van den Brink de term ‘assertieve levensstijl’, de mentaliteit van mensen die korte lontjes hebben en weinig zelfbeheersing, voor wie ‘gewoon jezelf zijn’ het hoogste goed is en bevrediging van de eigen behoeftes een vanzelfsprekende prioriteit, desgewenst met behulp van roesmiddelen. Eigen verantwoordelijkheid komt op de laatste plaats.’

IN MEMORIAM – FRITS TELLEGEN

Volkskrant, 11 augustus 2020.

‘Er was al een ambitieus plan voor een centrale stad (Lelystad) ontwikkeld door Cornelis van Eesteren maar dat werd door het rijk al te duur afgeserveerd. ‘Mijn vader mocht het toen doen. Dat was een droom voor een civiel ingenieur – een complete stad optrekken uit de klei’, aldus zijn zoon. Het echtpaar Tellegen verhuisde naar Zwolle, waar de RIJP eerst was gevestigd, en later naar Lelystad – de stad die zijn levenswerk werd. Het had het centrum moeten worden van de nieuwe provincie. Een stad om te wonen, niet om naar te kijken. Minimaal 100 duizend inwoners met een auto. De tuintjes moesten open zijn, zodat met de buren een grote gezamenlijke tuin zou worden gevormd. Maar Lelystad eindigde uiteindelijk in de periferie, omdat de drooglegging van de Markerwaard niet doorging. ‘En de open tuintjes werden al gauw door wankele Gamma-schuttingen omheind. En op de zonneterrassen van de pianowoningen genoot maar zelden iemand van de namiddagzon. Het waaide er altijd veel te hard’, blikte stedenbouwkundige Frits Tellegen vijftig jaar later in een uitzending van Andere tijden terug op de zijn ontwerp. Tellegen ontwierp in die periode mede het stadspark in Lelystad. In 2009 werd ter zijner ere een bankje geplaatst in het stadspark. Op dat zogenoemde Tellegen-bankje zit een inscriptie met de tekst: ‘Gedachten, arbeid en dankbaarheid’. Ook was hij betrokken bij het ontwerp van De Meerpaal in Dronten, het symbool van de maakbare samenleving. Frits Tellegen ging in januari 1983 met pensioen. Hij overleed op 16 juli op de eerbiedwaardige leeftijd van 101 jaar.’

---

• EEN AFSLUITING & EEN START

– Een levensfase wordt nu niet met een ritueel afgesloten.

Carlijn Vis. NRC, 12 augustus 2020.

‘ ‘Maar door corona ziet de overgang van eindexamen naar studeren er voor lichting van 2020 heel anders uit. Geen examenreis, geen feestvakantie in Albufeira, Palma de Mallorca of Chersonissos. Geen groot feest op school, geen gezamenlijk afscheid met ballonnen, spandoeken, de aula uitbundig versierd, een eindfeest of examenstunt.’

-Een nieuwe levensfase wordt anders gestart.

• 

Karlijn Saris. NRC, 13 augustus 2020.

‘De informatiemarkt (Groningen) luidt ieder jaar het begin van de KEI-week in. Massa’s studenten struinen dan samen met hun introductiegroepje over de Vismarkt midden in de stad en verdringen zich voor de kraampjes. Dit jaar gaat dat even anders. Het gebeuren is verplaatst naar een oud fabrieksterrein, afgelegen van de stad. De studenten schrijven zich online in voor een tijdslot, waarna ze anderhalf uur over de markt mogen lopen, mits in de goede looprichting. „Houd allemaal anderhalve meter afstand”, klinkt het door een megafoon.’

DE GENAAIDE GENERATIE

In de NRC, 20 augustus 2020 lees ik: ‘De genaaide generatie.’ In die term noemde de Leidse rector magnificus Carel Stolker in mei de nieuwe lichting studenten die deze weken hun introductieweken van de Nederlandse hogescholen en universiteiten beleven. Vergeleken met hun voorgangers hebben de eerstejaars al vóór hun inschrijving het nodige moeten missen. Hun middelbareschooltijd eindigde in een treurige anticlimax, zonder laatste schooldag, noemenswaardige diploma-uitreiking of spetterend slotfeest.De introductieweek zal dat gemis niet goedmaken. Die traditionele aftrap van De Mooiste Tijd Van Je Leven is normaal gesproken een vijfdaagse versie van Lowlands, een invasie van nieuwkomers die zich vol overgave onderdompelen in hun nieuwe stad. Dat kennismakingsritueel moet zich nu online voltrekken. Daarnaast organiseren de meeste instellingen nog één dag met rondleidingen door de stad, faculteit en studentenverenigingen.’

‘Nou ja, zo is het nu eenmaal’, reageer ik misschien wat te nuchter op de consequenties van de Corona crisis. Probeer in de berichtgeving, tevergeefs nog, te weten te komen wat nu de consequenties zijn voor de kwaliteit van het onderwijs nu daar een andere vorm aan wordt gegeven met minder contacturen en mogelijk meer zelfstudie. Hoe belangrijk de sociale context ook is voor een studie, het gaat toch uiteindelijk om de studie. Okee, de examenfeesten hebben niet kunnen doorgaan, maar zonder examen te hoeven doen is het diploma wel gehaald.

De sociale context – leasure / feesten – lijkt soms de overhand te hebben. Moest denken aan een anekdote uit mijn academische loopbaan. Na een hoorcollege betichtte een aantal studenten mij dat de her(!)tentamens ingeroosterd waren in een periode waarin zij hun skivakanties hadden geboekt. In eerste instantie begreep ik de vraag niet en noemde dat het tentamenrooster al in september bekend was. Pas later drong de impact van hun vraag tot me door.

Terug naar nu (21 augustus 2020): Ik lees de uitspraak van de directrice van de Rotterdamse Ahoy: ‘In april zouden de eerste spullen komen voor het Eurovisie-songfestival; er kwam materiaal voor een noodhospitaal’. Hoe spijtig dat het feest niet kon doorgaan. ‘Het stond haaks op de filosofie van Ahoy, we zijn er om feesten te bouwen.’