DE FILM VAN OME WILLEM – parasite

Een zwarte komedie over een arm gezin in Seoul dat op slinkse wijze infiltreert in het leven van een rijke familie.

• EEN DUALE STAD VERBEELD

Seoul telt meer dan driehonderdduizend banjiha, semi-ondergrondse appartementen met ramen op enkelhoogte, waarin traditioneel de minst bedeelden wonen vanaf begin jaren zeventig, toen het land een stormachtige economische groei beleefde van gemiddeld 10,6 procent per jaar. Horden arbeiders vertrokken van het platteland naar de stad, op zoek naar werk  én een plek om te wonen. ‘Handige projectontwikkelaars begonnen souterrains toe te voegen’, aldus hoogleraar architectuurgeschiedenis Park Cheol-soo van de Universiteit van Seoul. ‘Het betekende een kleine toename in de bouwkosten, maar de extra woning kon gegarandeerd aan een arbeidersfamilie verhuurd worden.’ Er ontstond in deze stad letterlijk een boven- en onderwereld.(1)

In de film, die al meerdere prijzen won en op 9 februari de Oscar voor Beste film, infiltreert de straatarme familie Kim vanuit hun kelderwoning in Seoul de villa en het leven van de welvarende familie Park. De film was in eigen land een groot succes. Meer dan 10 miljoen bezoekers zagen de film in de bioscoop, mede omdat het een gevoelig thema behandelt: de grote kloof tussen arm en rijk. ‘Onze economie is heel snel gegroeid, waardoor we niet genoeg tijd hebben gehad om die kloof te dichten’, zegt Kim Dong-hun in een interview, terwijl op een groot scherm achter hem beelden van de Oscaruitreiking worden getoond. ‘De huidige regering probeert dat nu wel, bijvoorbeeld door de verhoging van het minimumloon.’

De Koreaanse economie wordt sinds de jaren vijftig gedomineerd door familieconglomeraten als Samsung en Hyundai, die groot werden met steun van de overheid en in Zuid-Korea nog altijd de dienst uitmaken. CJ Entertainment, een voormalig Samsung-dochterbedrijf, financierde Parasite. Dit bedrijf, dat koffiewinkels, muzieklabels en de grootste bioscoop van het land bestiert, staat onder leiding van de kleinzoon en -dochter van Samsung-oprichter Lee Byung-chul. Uitgerekend de kleindochter, CJ-vicedirecteur Lee Mi-kyung, sprak het dankwoord uit nadat Parasite de Oscar voor beste film won. Het succes van Parasite zou zonder CJ waarschijnlijk niet mogelijk geweest, zo liggen de verhoudingen ook weer. Waar boven- en onderwereld elkaar raken.

(1) Met regisseur Bong Joon-ho ging Volkskrant-correspondent Jeroen Visser de aflopen zomer op verkenning door Seoel, op zoek naar de plekken die Bong inspireerden voor zijn zwarte komedie Parasite. Visser doet een oogverslag van zijn bezoek aan Seoel: Volkskrant 5 februari 2020.

Ook de BBC maakte een tochtje door Seoel: https://www.bbc.com/news/world-asia-51321661

---

• JAKARTA IN DE REGEN

In Kampung Melayu in het oosten van Jakarta zijn de inwoners gewend aan water. Elk regenseizoen, van begin november tot eind maart, stromen hun straten af en toe vol. Meestal blijft het niveau laag, tot je knieën. Soms komt het wat hoger, tot je heupen of borst. Eens in de paar jaar staat je hele woonkamer vol water, of zelfs de tweede verdieping van je huis.

• 

• 

• 

• 

‘Jakarta ligt aan zee en een stelsel van rivieren, groot en klein, stroomt vanuit hoger gelegen gebied door de stad richting zee. De stad is zo volgebouwd dat de rivieren, die van nature in het regenseizoen meer ruimte nodig hebben, geen kant op kunnen. En er is bijna geen groen over om het regenwater goed te absorberen. Naar schatting was in 2010 nog ongeveer 10 procent van het groene bosgebied over in Jakarta en omstreken. Te weinig. Plus: de stad zinkt. Inwoners en de industrie gebruiken grondwater in plaats van leidingwater, waardoor de grond inklinkt. Als de grond lager komt te liggen ten opzichte van de zee, stroomt het water ook moeilijker die kant op en ontstaat een soort val. Tel daar slecht schoongehouden afvoerkanalen vol plastic en andere troep bij op en het gevolg laat zich raden. ‘ (NRC. Annemarie Kas, 20 maart 2020)

---