CRUISE (2)
Foto: Cas Oorthuys (1956). 
De kennismaking met een cruise was er voor mij toen ik eens als jongetje op de kade stond om mijn Oom Wim uit te zwaaien, het moet eind jaren 50 zijn geweest. In de vertrekhal van de terminal aan de Wilhelminapier kregen wij een flesje Hero limonade met rietje en wij neefjes keken hoe de loopplank aan het schip gekoppeld werd. De naam van het schip weet ik niet – Nieuw Amsterdam? – maar het was een herkenbaar schip door zijn rokende pijpen, zijn relingen, de geur van touw en olie aan de kade. Ik liet me vertellen dat eerder in de tijd duizenden landverhuizers van hier waren vertrokken met de Holland-Amerika Lijn, op weg naar een beter leven aan de andere kant van de oceaan. Oom Wim ging nu terug naar zijn huis in Nieuw Guinea, zijn vakantie in Nederland zat erop.
DE OVERTOCHT
In de eerste jaren van de twintigste eeuw verlieten miljoenen Europeanen het continent, op zoek naar een betere toekomst in Amerika. Grote rederijen zoals Holland-Amerika-Lijn, Cunard en de White Star Line stortten zich op het personenvervoer over de Atlantische Oceaan. Maar het werven van passagiers met steeds lagere ticketprijzen hielden ze niet vol; op die manier stunten ze niet alleen de concurrent maar ook zichzelf kapot. Daarom verenigden de grote rederijen zich in de North-Atlantic Conference, een club van nette heren die samen de prijzen vastleggen. Met de stiptheid van de spoorwegen voeren de rederijen heen en weer. De drukke vaarroutes werden daarom de “Trans-Atlantic Railways” genoemd. White Star Line wilde de winst nog verder opvoeren; directeur Bruce Ismay liet op de scheepswerf van Harland & Wolff in Belfast drie schepen bouwen die de schepen van de concurrenten moeten overtreffen in grootte en luxe. “Olympic, Titanic en Brittanic waren drie schepen die vier schepen konden vervangen. Minder personeel, minder overtochten. Dit kwam neer op meer winst”, aldus Titanic historicus Paul Louden-Brown. Eind maart 1912 is de Titanic klaar voor haar eerste reis. Op 10 april 1912 vertrekt ze vanuit Southampton.
Beeld: . AFP
DE MAATSCHAPPIJ IN EEN IJZEREN NOTENDOP
‘De ruimtes voor de verschillende klassen op het schip waren strikt van elkaar gescheiden. De Titanic beelde op die manier de vroeg twintigste eeuwse samenleving uit, met haar rangen en standen. Op geen enkele manier kon iemand van de derde klas in contact komen met iemand van de eerste klas, maar andersom ook niet. White Star Line verdiende veel geld aan de overtocht van landverhuizers, die in de derde klasse werden ondergebracht. Die derde klas passagiers moesten het goed hebben vanwege de mond op mond reclame en niet worden lastig gevallen door sjiekere eerste klas passagiers. Louden-Brown: “Er zijn veel voorbeelden van jonge eerste klas passagiers die aapjes gaan kijken in de derde klas”. Het personeel van de White Star Line hield dit scherp in de gaten. De overdadige luxe van de eerste klas was mooi voor de pers en het imago, maar de winst werd gemaakt met derde klas tickets. Met een buik vol Europese dubbeltjes die hoopten ooit Amerikaanse kwartjes te worden voer de Titanic haar ondergang tegemoet.’ (NPO. Andere Tijden, 4 maart, 2012). Pikant is dat relatief meer eerste klasreizigers de ramp overleefden.
Eén antwoord op “ACHTERWERK IN DE KAST – adieu. tabee dan”