ACHTERWERK IN DE KAST – bevrijd

• 25 januari 2021

‘De avondklok’. Voorstanders zien het als laatste redmiddel om coronabesmettingen te voorkomen, tegenstanders zien het als disproportionele inbreuk op de vrijheid van burgers.

De term doet denken aan de Tweede Wereldoorlog.

Een aantal kenmerken vallen op. Na 9 uur wordt de straat opgezocht. Wordt feest gevierd waar het aan ontbroken heeft. Frustraties en opgekropte woede uiten zich in geweld. Geweld tegen mensen en bezittingen. Hoe graag een historicus vergelijkingen wil maken met het hier en nu en gebeurtenissen van veeleer, hier gaat de vergelijking niet op.

• 5 mei 1945

‘Al spoedig wordt het een ware verbroedering. Niemand denkt er meer aan dat we om 9 uur binnen moeten zijn. Het gejoel en gejuig vanuit de stad waait naar onze straten over en ik besluit een kijkje in de stad te gaan nemen. Hoe meer ik het centrum nader, hoe drukker het wordt. Ik kom een spontaan gevormde optocht tegen van enkele honderden mensen. Er komen meer van die optochten, voorafgegaan door hoorn of harmonica.’

• 

‘Ik kijk naar de verschillende aardige etalages, waarin men op de een of andere wijze uiting heeft gegeven aan zijn vreugde. Er zijn ook etalageruiten en ruiten van particuliere woningen die stuk zijn gegooid. Daar wonen NSBers. ‘

• 

• 

• Han G. Hoekstra & Evert Werkman (1970). De dolle dwaze zomer van ’45. Amsterdam, Perscombinatie N.V.

• DAT WAS TOEN, TERUG NAAR DE TIJD VAN NU

De doeleinden en omstandigheden zijn totaal verschillend, stelt historicus Robin te Slaa. ‘Tijdens de oorlog was het een maatregel tegen de wil en het belang van het volk. Het openlijk protesteren tegen de spertijd of het overtreden daarvan werd vaak op draconische wijze bestraft. Een avondklok om coronabesmettingen te voorkomen, is een maatregel die wordt genomen door de regering van een democratische rechtstaat. In tegenstelling tot de spertijd gebeurt het in het belang van de bevolking en volksgezondheid.’

• Historisch Nieuwsblad, 21 januari 2021.

ACHTERWERK IN DE KAST – overzicht