GEBIEDSONTWIKKELING – scandinavisch design (2)

ARNE JACOBSEN

‘If a building becomes architecture, then it is art’ (Arne Jacobsen).

Arne Jacobsen (1902-1971) studeerde af aan de Koninklijke Deense Kunstacademie in 1927. Zijn doorbraak als architect kwam in 1929 met het winnende ontwerp voor de wedstrijd van het Huis van de Toekomst dat beschouwd kan worden als de introductie van moderne architectuur op Deens grondgebied. Vanaf 1950 richtte hij zijn aandacht (ook) op meubilair. Jacobsen gaf vorm aan meubels die toonaangevend waren in hun tijd, gewild zijn op hedendaagse veilingen en bovendien nog steeds worden geproduceerd.

DE MIER

Van Arne Jacobsen wordt gezegd dat hij sterk beïnvloed was door Mies van der Rohe, Le Corbusier en Bauhaus. Naar mijn idee passen zijn ontwerpen zeker ook in een Deense traditie, die hij mede heeft aangezwengeld. Kenmerkend en populair is de stapelstoel ‘Fourmi’ (1952), in de vertaling De Mier. Dit vanwege de sterk gedetailleerde vorm met zijn dunne poten. Het was ook de eerste Deense stoel die in serie werd geproduceerd. De Mier werd opgevolgd door de stoelen de Vlinder, de fauteuils Zwaan en het Ei, eveneens klassiekers. Oorspronkelijk bedoeld voor het SAS Hotel in Kopenhagen, net als een roestvrij stalen bestek.

Voor meer dan de helft van de 20ste eeuw was Arne Jacobsen een zeer prominent figuur in de Deense vormgeving en architectuur. Die sporen zijn nog steeds overal om ons heen zichtbaar.

Zoals hier bij ons thuis waar we zijn stoelen en lampen iedere dag gebruiken.

Jacobsons ontwerpstijl kan als functionalistisch worden omschreven, omdat bij hem de vorm steeds door de functie wordt bepaald.

SYNARCHIE

Er is sprake van synergie tussen zijn interieurontwerpen en zijn architectuur.

NATIONALBANK

Een voorbeeld hiervan is te herkennen in het ontwerp van de hoofdzetel van de Nationalbank te Kopenhagen (1971). Voor dit project werkte Jacobsen samen met de fabrikant Vola om een collectie van modulair sanitair kraanwerk en bijhorende accessoires te ontwerpen. Deze producten zijn vandaag de dag nog steeds in hun oorspronkelijke vorm beschikbaar. De techniek wordt steeds aangepast aan de hedendaagse normen, dit evenwel zonder in de vormelijke waarde van de collectie in te grijpen.