- VERKIEZINGEN
Volkskrant, 16 maart 2021.
Simpelveld – verkiezingen – 15 mrt 2021
‘Hij wilde er meteen bij zijn, want om 08.00 uur wordt Winfried Timmers (70) bij de revalidatie verwacht. Een jaar geleden kreeg hij corona en nog altijd is hij niet volledig hersteld. ‘Ik weet dat het niet zomaar een griepje is, het doet pijn als mensen dat beweren.’
Timmers is de eerste kiezer hier. Bij de ingang van het gemeentehuis wijst Mientje Hondong (70) Timmers de weg. ‘40 dienstjaren bij de overheid, ik ken het klappen van de zweep’, zegt Mientje. ‘Maar deze verkiezingen zijn speciaal. Ik hoop dat de kwetsbaren komen.’
- EEN WONDERTJE BIJ DE STEMBUS: het kan.
‘In dit land kan het daarom twaalf jaar en een stuk of vier regeringen duren voordat het iemand opvalt dat de staat via de Belastingdienst hele volksstammen ten onrechte heeft gecriminaliseerd en geruïneerd. Het kan hier ook gebeuren dat mensen die pech hebben in het leven en daardoor afhankelijk zijn geworden van de goedertierenheid van de overheid zomaar al een jaar of twintig – verkiezing na verkiezing na verkiezing – telkens een stukje dieper wegzakken in een moeras van lagere uitkeringen, hogere schulden, strengere voorwaarden en verplicht oude treinstellen schuren met chroom-6 in de verflagen. Ook heel normaal: dat het parlement onderzoekt waarom er aan de loketten van de overheid zo vaak zo veel misgaat tussen de staat en haar burgers, bij het afgeven van rijbewijzen en het toekennen van uitkeringen en het vaststellen van zorgtoeslag, dat er dan mensen langskomen die zeggen ‘Dit is al 25 jaar zo’, ‘Dit heb ik achttien jaar geleden al aangekaart’, ‘De macht heeft al vreselijk lang geen tegenmacht meer’, en ‘Dit is vier parlementaire enquêtes geleden ook al gesignaleerd’.
Een wonder verwachten zou dus overdreven zijn. Maar kleine wonderen, ‘wondertjes’ zou de premier zeggen: het kan. Nu de coronabonus van de premier in rap tempo aan het wegsmelten is, lijkt het erop dat de grootste partij van het land nog geen kwart van de stemmen zal vertegenwoordigen. Dan kunnen ze wel een grote mond hebben bij de VVD straks, over leiderschap en over ‘de wil van de kiezer’, maar feit is dat er een zeer omvangrijke coalitie zal moeten komen. Die kan rechtsom of linksom of iets daartussenin – alles ligt nog open en alles is nog mogelijk en elk roodgekleurd vakje telt.
Met die gedachte naar de stembus: dat is de magie van stemmen.’
- COALITIE?
NRC, 18 maart 2021
‘Maar wie maakt, naast de VVD, kans om in de coalitie te komen? Nederland stemde deze Tweede Kamerverkiezingen overtuigend centrumrechts – met D66 als grote winnaar. Die partij lijkt af te stevenen op een winst van vijf zetels. Ook partijen rechts van de VVD groeien volgens de voorlopige uitslag: Forum voor Democratie lijkt te verviervoudigen, JA21 komt vanuit het niets met vier zetels in de Tweede Kamer. Alleen de PVV leverde zetels in.
Maar wat cijfermatig logisch lijkt, hoeft niet realistisch te zijn. Opgeteld zou een coalitie die een-op-een recht zou doen aan de verkiezingsuitslag, van VVD, D66, PVV, FvD en JA21, 88 zetels tellen. De kans op zo’n coalitie: nul. De VVD heeft de PVV en FVD al uitgesloten, evenals D66.’
- HET LIBERALISME STROOMT BRUISEND
NRC, 20 maart 2021.
Het liberalisme stroomt bruisend door: twee liberale partijen komen afgetekend als grootste uit de verkiezingen en zijn onvermijdelijk in elke coalitie. De christendemocratie en de sociaaldemocratie zijn daarentegen verschrompeld. CDA en de PvdA komen samen tot 24 zetels. De toekomst van beide oer-partijen is ongewis. Na eerdere nederlagen kon de kop worden opgericht: erger kon niet. Nu lijken de drama’s van 2012 voor het CDA (13 zetels) en 2017 voor de PvdA (9 zetels) slechts de aankondiging te zijn geweest van een trend. Geen dipje, maar het nieuwe normaal.
- IN MEMORIAM
Goderd van Heek was een van de laatste getuigen van de Indonesische vrijheidsstrijd. De Belgische historicus David Van Reybrouck interviewde hem daarom voor zijn vorig jaar verschenen boek Revolusi, waarin de strijd werd beschreven als het begin van het wereldwijde dekolonisatieproces. ‘Hij erkende: die guerilla zat goed in elkaar’, zei Van Reybrouck in een interview met Trouw.
- TOM POES 80 JAAR!
Bommel Compagnie
Op dinsdag 16 maart is het precies 80 jaar geleden dat Tom Poes voor het eerst in de krant stond.
‘De hoofdredacteur van de Telegraaf zag wel wat in de strip over de witte kater die hij aantrof in de presentatiemap van Marten Toonder, en vroeg hem om meer afleveringen, en een naam voor zijn nieuwe held. Toonders vrouw Phiny, die net terugkwam van de bakker waar ze tompoezen had zien liggen, opperde Tom Poes als naam.
Tom Poes was meteen een groot succes, en stond bijna zestig jaar vrijwel dagelijks in de Nederlandse kranten. De strip betekende het begin van een complete tekenstudio, waar ook andere strips, tekenfilms en reclames werden gemaakt. Toch hield Marten Toonder zich het liefst bezig met de krantenstrip rondom Tom Poes en zijn onafscheidelijke vriend Olivier B. Bommel.
Na zijn verhuizing naar Ierland in de jaren zestig van de vorige eeuw werkte hij met hernieuwde energie aan de strip, die van een kinderstrip geleidelijk uitgroeide tot een literair fenomeen dat via de literaire reuzenpockets van de Bezige Bij zijn weg vond naar een volwassen publiek. Termen als ‘als je begrijpt wat ik bedoel’, ‘minkukel’ en ‘denkraam’ zijn niet meer weg te denken uit de Nederlandse taal.
Maar waar heer Bommel veel woorden in de mond nam, en vaak hardop leek te denken, was het de oorspronkelijke held Tom Poes die, heel stilletjes, de problemen oploste die zijn goede vriend veroorzaakte, en hooguit ‘hm’ zeggende er steeds het zijne van leek te denken.
Die rolverdeling is na tachtig jaar nog steeds in stand. Deze maand verschijnt een nieuw Tom Poes-avontuur, in de vorm van de ballonstrip De tijdverdrijver. Hierin raakt Heer Ollie gevangen in een computerspel, en moet Tom Poes hem helpen te ontsnappen. Later dit jaar verschijnt een bewerking van het Tom Poes-ballonstripverhaal De blaasgeest in de vorm van een Gouden Boekje.
Een tiental Bommelverhalen is inmiddels bewerkt tot luisterboek, en de personages uit de strip zijn nog steeds dankbare onderwerpen voor onder meer beeldjes, kerstversieringen en een kwartetspel. Andere Toonderstrips (Koning Hollewijn, Panda en Kappie) worden opnieuw uitgegeven, soms zelfs in complete reeksen. Schoenenfabrikant Van Bommel maakte, hoe kan het anders, Bommelschoenen! En in de Achterhoek verrijst over een paar jaar een pretpark onder de naam Bommelwereld.
NRC, 17 maart 2021.
- IGOR CORNELISSEN (1935-2021)
‘Cornelissen, deze zaterdag op 85-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Zwolle, was het type journalist bij wie persoon, werk en leven samenvielen. Met een onverzadigbare interesse, niet in ministers en burgemeesters – „die krijgen toch wel een biografie” – maar in de mensen die hij op straat tegen het lijf liep. Iedereen kon op een praatje rekenen. „En het verbluffende is”, (…) „hij onthield het allemaal nog ook.” vertelt Anke Manschot, sinds dertig jaar de partner van journalist en schrijver Igor Cornelissen.
Het Joods zijn heeft Cornelissens leven gestempeld. Zijn vader overleed toen hij veertien was. Zijn moeder had op een zus na iedereen verloren in de oorlog. Manschot: „Igor bleef alleen over, een jongen met alleen zijn moeder. Als ze bedroefd was, probeerde hij haar aan het lachen te krijgen. Zo kreeg hij later ook anderen aan het lachen.” Het is haast alsof hij de sfeer van verlies waarin hij opgroeide compenseerde als verzamelaar van werkelijk alles. „We hebben al die tijd een lat-relatie gehad”, vertelt Manschot. „Want ik kon niet wonen in zijn huis in Zwolle, al was het er wel gezellig. Het stond helemaal vol platen, cd’s en boeken. Maar ook met kruiden en sausjes, want als hij een ingrediënt uit een recept niet op voorraad had, dan moest en zou hij het halen. Ook al had hij maar een druppeltje nodig.”
De socialistische wereld waaruit hij kwam – tot 1971 was hij erkend trotskist – bestond allang niet meer, maar de maatschappij hield hem nog altijd bezig. „Hij zou Partij voor de Dieren hebben gestemd,” wist Anke Manschot. „Want ook van planten en dieren wist hij werkelijk alles. Als de oorlog er niet was geweest dan was ik bioloog geworden, zei hij vaak.”
Maar door die oorlog moest Cornelissen van zichzelf gaan schrijven. En dat deed hij voortdurend, tot vlak voor zijn dood. „Hij is rustig, in zijn slaap, overleden. Zijn laatste maanden waren moeilijk. Het café miste hij ontzettend. En corona maakte hem bang. Zelfs voor mij, zijn geliefde. Op de zaterdag van zijn overlijden zou hij zijn tweede vaccinatie krijgen en daarna zouden we elkaar eindelijk weer zien. Daar keken we zó naar uit.”