TEKENS AAN DE MUUR (2)
In een vorig blog schreef ik over de ‘Tsjechische Wende’ en de opvallende graffiti afbeelding van Mick Jagger die ik zag op die muur bij de Moldau in Praag. Waarom deze Britse popster was gekozen om het verzet te ondersteunen was toen niet zo tot me doorgedrongen.
Mick Jagger, ‘Tanks out – Stones in’ 
John Lennon
De Lennon-muur in Praag was recent nog inspiratie voor de demonstranten in Hongkong. Die beplakten de muur van een trap bij regeringsgebouwen in de stad met post-its waarop mensen onder andere hun wensen voor de democratie schreven.
- Overigens is de Moldau die door Praag stroomt voor de componist Smetlana (1824 – 1884) inspiratie om ‘Moldova‘ te schrijven, deel van het muziekstuk Mia Vlast (mijn vaderland), om het verzet tegen de Oostenrijkse heerschappij te ondersteunen, om de Tsjechen hoop en identiteit te geven.
‘Waaraan hebben we te danken dat er een eind kwam aan de tweedeling van Europa en aan het totalitaire communisme in het Oostblok? Volgens Rob Vreeken is geen twijfel mogelijk: ‘rock-’n-roll’. ‘Het was de westerse popmuziek die de jeugd in de Sovjet-Unie en Oost-Europa deed verlangen naar een ander politiek systeem dan dat van de chagrijnig zwaaiende oude mannen op het 1 mei-bordes met hun grauwe maatpakken en jarenvijftighoedjes. ‘Rock-’n-roll is vrijheid.’ (Rob Vreeken. Volkskrant, 8 november 2019). Elke jonge persoon wil vrij zijn’, zegt de Russische popmuzikant Andrej Makarevitsj in de documentaire Free to Rock van Jim Brown. In Tsjechoslowakije werden jongeren betoverd door binnengesmokkelde exemplaren van de eerste lp van de Velvet Underground. Kort na de Sovjetinvasie van 1968 werd in Praag naar hun voorbeeld de popgroep ‘Plastic People of the Universe’ opgericht, de wegbereiders van Charta 77.
WORDT VERVOLGD ….
Misschien ook een suggestie om aandacht te besteden aan de Nederlandse protestsongs. Zelf vind ik het nummer van Armand, ‘Ben ik te min’ nog altijd een geweldige protestsong. Armand werd geboren op 10 april 1946, te Eindhoven, en droeg de naam Herman George van Loenhout. Het in 1966 uitgebrachte nummer ‘Ben ik te min’ betekende zijn grote doorbraak. Het nummer ging over gelijkheid. In 1967 stond zijn nummer in de Top40. De oorspronkelijke titel was ‘Ben ik een beest’, maar omdat zijn moeder klaagde dat hij niet ‘eens een fatsoenlijke tekst kon schrijven’ werd dit veranderd. Het lied bleef 14 weken in de hitlijsten staan. Armand werd de nieuwe Bob Dylan genoemd.
Verder is ‘Welterusten mijnheer de President’ van Boudewijn de Groot een geweldige Nederlandse protestkraker.
‘Meneer de president, welterusten.
Slaap maar lekker in je mooie witte huis.
Denk maar niet te veel aan al die verre kusten
waar uw jongens zitten, eenzaam, ver van thuis.
Denk vooral niet aan die zesenveertig doden,
die vergissing laatst met dat bombardement.
En vergeet het vierde van die tien geboden
die u als goed christen zeker kent.
Denk maar niet aan al die jonge frontsoldaten
eenzaam stervend in de verre tropennacht.
Laat die weke pacifistenkliek maar praten,
meneer de president, slaap zacht. ‘
Tenslotte is met zijn typisch eigen geluid ook Cornelis Vreeswijk een bekende protestzanger uit die tijd. Denk aan ‘De nozem en de non’:
‘Niemand ter aarde weet
hoe het eigenlijk begon
het droevige verhaal van de nozem en de non
van de nozem en de non’
en aan het eind:
‘”Leve de liefde” zei Pieterman gallant
maar juffrouw Janssen die belde naar de krant
ja die belde naar de krant
Maar daar dacht een ieder dat ze het maar verzon
dus ging ze naar de kapelaan en verklikte daar de non
en verklikte daar de non.’
Genieten, Bert. ‘Kun je zingen, zing dan mee’, zeg ik dan.