GROETEN UIT EINDHOVEN – de strijp

In 1916 laat Anton Philips de eerste fabriek op Strijp-S bouwen, een glasfabriek voor de lampen. Met de groei van Philips, werden de activiteiten op Strijp-S verder uitgebouwd. In 1923 werd het Philips Natuurkundig Laboratorium opgeleverd. Strijp-S werd de locatie waar apparaten uitgevonden én geproduceerd werden. Eerst radio’s, na de Tweede Wereldoorlog ook televisies. Vanuit het credo ‘Van zand tot klant’ hield Philips elke fase van de productie in eigen hand. Van researchafdeling tot opslagmagazijn, van glasblazerij tot kartonfabriek: alles op één terrein. In 1927, 1928 en 1930 werd een indrukwekkende rij van drie industriegebouwen neergezet, de  Hoge Rug. Ondertussen verrees ook het  Klokgebouw (1928), waar Philips o.a. haar vorm van bakeliet maakte.

Een reeks kleinere gebouwen, waarvan alleen het Ketelhuis en de Machinekamer (beide 1929) nog bestaan, hielden Strijp-S warm en in beweging met gas en stoom. In 1942 werd het  Veemgebouw opgeleverd, een opslagmagazijn. Van nog latere datum is het Glasgebouw, dat in 1948 gereedkwam. Deze gebouwen vormden de geboortegrond van veel Philips-apparaten.

In de jaren ’90 trok Philips zich stapsgewijs terug uit Eindhoven, ook uit de fabrieken op Strijp­-S. In 2000 werden de eerste gesprekken gevoerd over de herontwikkeling van Strijp-­S. In 2002 werd het terrein voor een koopsom van €140 miljoen van de hand gedaan aan Park Strijp Beheer B.V., een Publiek Private Samenwerking tussen de Gemeente Eindhoven en VolkerWessels, waarna Philips tijdelijk de gebouwen die het nog gebruikte terug huurde. Vanaf 2006 trok Philips zich gelijkelijk binnen een tijdspanne van 10 jaar grotendeels terug uit de gebouwen. In 2016 zijn nog 2 kleinere Philips onderdelen op Strijp-S aanwezig in de gebouwen SFH en SEY.

In die tijd vonden massaontslagen bij Philips en DAF plaats en maakte van Eindhoven een treurig oord. Het iconische technologiemuseum Evoluon ging dicht. Hoe nu verder? Daarop zette Eindhoven vol in op vernieuwing en bouwde de High Tech Campus uit tot dé innovatieplek van het land. Van het gebied met oude Philipsfabrieken nabij het stadscentrum (Strijp-S) maakte het een broedplaats voor creatieve ondernemers.

Alle Eindhovense evenementen, waaronder lichtfestival GLOW en de Dutch Design Week, leverden de stad 3,8 miljoen bezoekers en een economische impuls van ruim 63 miljoen euro op. (Cijfers uit de NRC, 3 november 2017). Eindhoven is de vierde toeristische stad van Nederland, na Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, zo blijkt uit onderzoek naar de binnenlandse toeristische omzet van onderzoeksbureau NBTC-NIPO. Dit jaar (voor de Corona) zouden er naar verwachting 5,2 miljoen passagiers via Eindhoven Airport reizen. In 2002 – toen Ryanair naar Eindhoven kwam – waren dat er nog 366.000. De hotelovernachtingen in de stad verdubbelden sinds 2009 tot bijna 800.000 per jaar.

Wethouder Yasin Torunoglu (Wonen): ”Ik zie meer gemeenten aan de slag, ze willen net als de Lichtstad vaart maken met het herbestemmen van oude kantoor- en bedrijfspanden in de stad. (…) De Witte Dame is ook zo’n voorbeeld, ooit een voormalige Philipsfabriek maar nu een multifunctioneel gebouw voor design, kunst, kennis en technologie. En ook ‘Genderhof’, een woonzorgcentrum uit 1970 en rijp voor de sloop, maar waarin nu naast senior bewoners ook diverse woonurgenten zijn gehuisvest zoals starters, gescheiden mensen, EU-arbeidsmigranten en mensen die een steuntje in de rug nodig hebben. Een transformatie die nog aan de gang is, is die van het TD-gebouw, het vroegere gebouw van de Technische Dienst van de gemeente dat verandert in een flatgebouw met 157 luxe huurappartementen.” 

In 2012 krijgt Strijp-S voor het eerst in haar geschiedenis permanente bewoners, wanneer het nieuwbouwproject SAS-3 wordt opgeleverd. Een jaar later waren ook de industriegebouwen SAN en SBP klaar voor bewoning. Waar ooit televisies werden gemonteerd, zijn lofts gerealiseerd. De gebouwen werden omgedoopt tot Gerard en Anton  als eerbetoon aan twee belangrijke telgen van de familie Philips.

Onder de naam Space-S  werden 402  huurwoningen van verschillende typen opgeleverd, verdeeld over zeven gebouwen. De toekomstige bewoners en hun wensen werden niet alleen meegenomen in het proces, maar waren sturend bij de totstandkoming van de nieuwe wijk. Met meer dan 1.000 deelnemers heeft corporatie Woonbedrijf op experimentele wijze samengewerkt. Het ontwikkelingsproces duurde ruim vier jaar en was daarmee qua duur van realisatie en bouwkosten gelijkwaardig aan meer traditionele projecten. De stad Eindhoven heeft Space-S  bekroond met de Architectuurprijs Eindhoven.

3 antwoorden op “GROETEN UIT EINDHOVEN – de strijp”

  1. Mooie foto’s en een rake beschrijving van Strijp S. Een prachtig voorbeeld van behoud van industrieel erfgoed. Het Klokgebouw en het Machinegebouw vond ik allebei heel indrukwekkend. Leuk dat je ook mijn schilderijen in je blog hebt ‘meegenomen’.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *