‘Wat die aap daar doet? Het wordt niet uitgelegd in The Square, Östlunds vijfde speelfilm, maar het is niet moeilijk te duiden. Net als in zijn films Involuntary, Play en Turist toont de regisseur-scenarist de menselijke beschaving als een dun laagje vernis. Dierlijke instincten spelen nog altijd een rol, met name in groepsgedrag. De mens is en blijft een kuddedier.Als er op The Square iets valt af te dingen, is het dat Östlund die boodschap er wel wat dik oplegt. Later in de film, in een nu al legendarische, twaalf minuten durende scène, voert hij opnieuw een aap op, dit keer gespeeld door een mens: een performancekunstenaar valt als aap de gasten van een chic diner in het museum aan. Het is een fenomenaal, bloedspannend kunststukje van Östlund en de Amerikaanse acteur Terry Notary (die als bewegingsacteur werkte voor de Planet of the Apes-films), maar de betekenis is weinig subtiel.
‘Toch wordt The Square, bekroond met de Gouden Palm in Cannes, nooit plat of eenduidig. Daarvoor is Östlund te onderzoekend. Hij bekijkt zaken graag van verschillende kanten; ideeën over beschaafd gedrag, politieke correctheid, man-vrouwverhoudingen of moderne kunst zet hij met venijnig plezier op zijn kop. De regisseur is een meester in sociale ontmaskering, waarbij hij iedereen een spiegel voorhoudt.’ (Pauline Kleijer. Volkskrant. 8 november 2017)
‘Voor mij was The Square een Buñuel-achtige film waarin de broosheid en decadentie van de bourgeoisie met satirische middelen worden aangetoond. In het interview met Beekman geeft Östlund aan dat hij wil laten zien wat achter etiquette schuilgaat: instinct. Als hij zijn eigen film heeft bekeken, weet hij wat het instinct van de bourgeoisie betekent: doodsdrift.’ (Arnold Grunberg. Volkskrant. 15 november 2017)
VOETNOOT
Eén antwoord op “EEN FILM VAN OME WILLEM – the square”