GEBIEDSONTWIKKELING – DE BIEB IS OPEN (1)

• 

In een radio interview hoor ik iemand zeggen dat het zo heerlijk is om na gedwongen corona thuisblijven weer zelf naar de bibliotheek te kunnen gaan om boeken om te ruilen. Zo kom ik tot deze blog. Mede ook omdat de geplande feestelijke opening op 13 maart van de nieuwe centrale bibliotheek in Utrecht om begrijpelijke reden toen niet doorging en nu medio mei 2020 met passende voorzichtigheid en met minder publiciteit alsnog geopend is. (Volkskrant, 12 mei 2020). ‘Deze week staat op de Neude dan toch de verwachte rij nieuwsgierigen die staan te trappelen om te zien hoe verbouwing heeft uitgepakt. Zij het met afstand tussen de wachtenden en uiterst gereguleerd: wie naar binnen wil, moet online reserveren voor een tijdslot van een half uur. Per half uur mogen zestig personen naar binnen’. Tijdens de lockdown nam de verhuur van e-books een enorme vlucht. Verder konden bibliotheekleden boekpakketten afhalen in een genre naar keuze. Boeken die na elke uitlening drie dagen in quarantaine gingen, om weer ontsmet te kunnen worden verstrekt aan een volgende leeslustige. Hierbij heeft de bibliotheek deze periode de ouderen in het ledenbestand gebeld met de vraag wat zij nodig hadden. Medewerkers brachten de gewenste boeken bij hen aan huis.’

• 

• 

• 

• ALS EEN TEMPEL HERREZEN

Na jaren van verbouwing heeft de Utrechtse bibliotheek zich gevestigd in het voormalige postkantoor aan de Neude. Als laatste hoofdpostkantoor in Nederland sloot het in 2011 na bijna 90 jaar zijn deuren. De centrale bibliotheek was eertijds gevestigd aan de Oudegracht, de achterkant van het postkantoor aan de Neude, ontworpen door Joseph Crouwel, die zich toen liet inspireren door het Rotterdamse postkantoor aan de Coolsingel. De bibliotheek vult de enorme hal van het oude postkantoor met één vijftiende van de totale ruimte (9.000 m2). Ook op de tweede en derde verdieping staan rijen met boeken en zijn studieplekken, is een ruimte ingericht voor een bibliotheekcafé en een auditorium. ‘De inrichting van de hal is flexibel: er kunnen evenementen plaatsvinden voor maximaal 400 bezoekers. Hoger in het gebouw is de oriëntatie van groot belang. We hebben geprobeerd om overal de centrale hal zichtbaar te houden. Hoeken in de kamers hebben we opengebroken om ruimte en zichtbaarheid te vergroten. Rust en herhaling passen in dit gebouw. Met het resultaat zijn we heel blij. De nieuwe bibliotheek straalt waardigheid en rust uit.’ (Bart Kellerhuis, directeur Zecc Architecten).

• 

• 

• BEZOEK AAN DE TEMPEL

Ben natuurlijk benieuwd hoe deze nieuwe bieb eruitziet. Ik had nog een voorlichtingsfilmpje in mijn logboek opgeslagen, heb dus een indruk. Ik wacht nog even een wat rustiger moment af om wat aandachtiger te gaan genieten van deze nieuwe bieb, zoals ik dat eerder deed op de bibliotheek van de TU Delft, dicht bij mijn werkplek, in de Rotterdamse Openbare bibliotheek, waar ik geregeld binnenwipte tijdens mijn Rotterdamse veldwerk en de Tilburgse bibliotheek, op zoek naar een illustratie voor een publicatie over het industrieel erfgoed. Onmiskenbaar bij deze tempels in de stad is dat het meer zijn dan plekken om boeken te lenen, mensen komen hier bij elkaar: een bibliotheek is een ontmoetingsplek. Over deze functie gaat een volgende blog ‘Deze bieb is nog open’.

• 

• 

• 

• VOETNOOT

1. EEN INSTITUUT. Eens was het postkantoor een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven. Zoals gezegd was het hoofdpostkantoor van Utrecht het laatste dat de deuren sloot. In de jaren daarvoor had zich een geruisloos proces van sluiting voorgedaan. Eerst waren het kleine en middelgrote kantoren, gevolgd door die in de grote steden. De sluiting was ingegeven door het teruglopende postverkeer en de digitalisering van het bankverkeer. Postzegels kunnen anno 2019 in zogenoemde servicepunten gekocht worden, pakketpost kan daar ook worden afgehaald. Koos Havelaar & Annete Wiesman gaven een voor mij aansprekend en rijk geïllustreerd boek uit over postkantoren.  De auteurs noemen het een instituut. Doorgaans was het een beeldbepalend gebouw in het dorp of stad, dat met de kerk, gemeente- of stadhuis en het ziekenhuis, tot het voorzieningenpakket behoorde. 

• 

• 

2. IN DE RIJ VOOR HET JUISTE LOKET. Er was eens een tijd dat geld ophalen een echt uitje was. Nummertje trekken in het postkantoor. Aansluiten bij een van de rijen met de juiste aanduiding boven het loket. Invullen van een cheque. Legitimeren en het bedrag innen. Tja, die charme is weg. Met een plastiek pasje of mobieltje hoef je voor betalen in de winkel nu alleen nog maar richting een kastje bij de kassa te swipen.

• 

• NAGEKOMEN BERICHT

‘Zecc verkozen tot Architect van het jaar.’

Kristen Hannema. Volkskrant, 29 oktober 2020

‘Ze ontwierpen het interieur van de bibliotheek aan de Neude, gevestigd in het gerenoveerde hoofdpostkantoor, transformeerden – ook in Utrecht – de Werkspoorfabriek tot een bruisend bedrijfsgebouw en voltooiden onlangs de tijdelijke huisvesting van de Tweede Kamer in het voormalige gebouw van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Gebouwen die door de coronamaatregelen niet zoals bedacht kunnen functioneren, maar waarvoor Zecc Architecten alsnog alle waardering krijgt: het bureau is verkozen tot Architect van het Jaar 2020.