IN GESPREK MET BERT HERMANS – de ‘poederdot’

• 

• 

Ha Bert,

je liet de naam ‘Poederdot’ vallen en daar reageer ik op. Ik wist van haar als de ‘Koningin van Voorburg.’ Wordt het straatbeeld niet kleurrijk als er op gezette tijden een niet alledaags type verschijnt?

Ik schreef in mijn blog het Haagse Portiek over de ‘Man met de Tulband’ die daar zijn boterhammetje at en over de straatzanger Chuck Deely in de hal van het Centraal Station in Den Haag. Kleurrijk was jouw ‘Poederdot’ zeker ook in het Voorburgse landschap. Ik heb haar eens van een afstandje gade geslagen.

VAN DE BOEKENPLANK

Op de Haagse boekenmarkt aan het Voorhout vond ik later in een bananendoos onder een kraam haar biografie. Ik pak het nu van de boekenplank, zie dat ze Anne van der Lubbe heette en lees dat ze ‘kaarsrecht op haar fiets gezeten, met haar hondje voor- of achterop, door Voorburg, Leidschendam en Den Haag reed. Vanaf haar zadel keek ze minzaam op de voetgangers neer. Aan rode verkeerslichten stoorde ze zich niet en stoïcijns reed ze door het toeterende verkeer. Haar opvallende, lange kleding werd bekroond met een hoed die ze met een sjaal erover onder haar kin had vastgebonden. Haar gelaat was bedekt met een dikke laag poeder en besprenkeld met sterke parfums en ze droeg altijd een zonnebril.’ Het verhaal gaat verder: ‘De weinig spraakzame ‘Koningin van Voorburg’ stoorde zich niet aan negatieve bejegeningen, geroddel, en het gepest van kinderen die achter haar aan renden. Ze leefde in haar eigen wereld. Wanneer ze bloemen nodig had, plukte ze die uit andermans tuin. Ze bleef in haar ‘paleis’ wonen met haar jongere en even markante zuster Cor, die doorgaans een alpinopetje op haar hoofd droeg. Haar zus was een tegenpool van Anna van der Lubbe: de ene mannelijk, knorrig, met een stukje sigaar in haar mond, en de andere uiterst vrouwelijk, overladen met parfum en een zekere elegantie. Ze leefden samen in het huis aan het Oosteinde, maar voerden gescheiden huishoudingen. Omdat ze rekeningen niet betaalden, raakte het huis in verval.’ Haar geschiedenis liep triest af: ‘Ze werd opgenomen in de psychiatrische inrichting Hulp en Heil omdat haar geestestoestand te labiel was geworden. Daar moest ze haar fraaie kleding afgeven en kreeg ze een alledaags jurkje aan, maar ze bleef haar trots houden. Ze hield afstand tot haar medepatiënten en zat zwijgzaam op een stoel midden in een kamer, terwijl de andere bewoners rondom haar druk bezig waren. Anna van der Lubbe overleed daar op 21 november 1985, op de leeftijd van 86 jaar. In 2012 zond Omroep West een gespeelde documentaire over haar uit: ‘De koningin van Voorburg’. Met deze film is nieuwe voeding gegeven aan de mythevorming rond Anna van der Lubbe, bijgenaamd Poederdot.’

• Pieter Maas, De koningin van Voorburg (2012) .

• Documentaire over ‘De Koningin’, URL https://www.youtube.com/watch?v=IC-UHfM9qD8;

Hoi Ton,

Leuk dat jij haar ook op een afstandje hebt gezien hebt gezien. Je schrijft ook over haar bijzondere levensverhaal. Dat heeft ook wel enkele raakvlakken met het mijne.  Allereerst woonden we allebei in Voorburg. Zij aan het Oosteinde en ik op de KW-laan. Daar fietste ze destijds in de jaren ’50 vaak langs en ook in het dorp zag ik haar regelmatig. Soms met hele hordes kinderen die haar dan pestten. Meestal zag je haar op een opoe-fiets met het hondenmandje achterop. Dat hondje noemde ze taxi. Zij trok vooral de aandacht door haar fel gele broeken, zeer strakke lange rokken, en in de winter had ze daarover nog een deken en meestal had ze een grote witte zonnebril op. Haar vaste attributen waren een parasol en soms ook een zweepje. 

Ik was als kind ook wel een beetje bang van haar: zo’n vreemd persoon, maar ik heb aan het pesten nooit meegedaan. Mijn ouders hadden me verteld dat ze eigenlijk een zielige dame was die in het leven veel narigheid had meegemaakt. Later las ik dat ook. Zo hadden haar ouders haar in haar jeugd naar Monster gestuurd, waar zij een aantal jaren met haar zussen in het St.Jozef internaat was geweest. Dat noodgedwongen verblijf in Monster heb ik ook meegemaakt, weliswaar niet in een internaat, maar ik kan me heel goed voorstellen dat een verblijf aldaar invloed heeft gehad op de rest van haar leven.

 Later las ik ook dat het huis aan het Oosteinde waar ze woonde steeds verder in verval raakte. Terecht vroeg je je af of het straatbeeld er niet kleurrijker op wordt als er op gezette tijden een niet alledaags type, zoals ‘Poederdot’ verschijnt. Ik ben het helemaal met je eens, en sterker nog iemand als ‘Poederdot’ verdient ons respect in plaats van de pesterijen die ze heeft moeten ondergaan. Uit respect heb ik ook een plaats voor haar ingeruimd in een van mijn schilderijen. In het schilderij ‘Mystery Guest’ is ze (als je goed kijkt) in de deuropening van een verwaarloosd pand te ontdekken. 

•